Da mụn và cách chăm sóc da mụn đúng cách

Da mụn có lẽ chính là một trong những làn da “đỏng đảnh” nhất trong các loại da. Việc chăm sóc da mụn là điều rất khó khăn và mất rất nhiều công sức. Không những khó khăn trong việc lựa chọn những sản phẩm skincare phù hợp, mà việc làm thế nào để chăm sóc da mụn đúng cách cũng là vấn đề mà nhiều bạn đang quan tâm.

1. Mụn là gì?

Mụn là một tổn thương trên da, được biểu hiện bằng một vùng nhỏ bị sưng, đỏ hoặc gây đau. Mụn là kết quả của nhiều yếu tố tác động lẫn nhau gây nên. Trong y khoa, mụn thường để chỉ một bệnh da liễu do thay đổi tuyến mồ hôi hoặc lỗ chân lông. 

Làn da gặp tình trạng mụn viêm sưng đỏ

2. Nguyên nhân khiến da mụn

Theo nhiều nghiên cứu thì nguyên nhân gây mụn liên quan đến hai yếu tố chính: nội tiết tố (hormone) và các vi khuẩn sống ở nang lông (vi khuẩn P. ance). Bình thường, vi khuẩn P. ance không gây hại. Tuy nhiên, khi có quá nhiều chất nhờn và lỗ chân lông bị bít kín sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn này sinh sôi nảy nở, gây viêm nhiễm dẫn đến hình thành mụn mủ và nặng hơn là mụn bọc.

Nguyên Nhân Gây Mụn Bên Trong

Thay đổi nội tiết tố

Khi bước vào tuổi dậy thì, các hormone sinh dục tăng cao khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh. Khi có nhiều bã nhờn được tiết ra, miệng tuyến bã có thể bị tắc nghẽn dẫn đến hình thành mụn. Không chỉ ở tuổi dậy thì mà trước chu kỳ kinh nguyệt, lượng hormone bị xáo trộn nên chị em cũng dễ bị mụn. Ngoài ra, khi chuẩn bị vào tuổi mãn kinh, một số chị ở tuổi tứ tuần, ngũ tuần có thể bị mụn lại do lượng hormone thay đổi bất thường.

Uống thuốc đặc trị về một loại bệnh nào đó cũng có thể bị tác dụng phụ làm da bị mụn. Thuốc ngừa thai có thể làm sự rối loạn Hormone ở một số chị em và cũng là nguyên nhân gây mụn.

Stress

Một số bác sĩ có thể không đồng tình với quan điểm stress gây ra mụn. Nếu chỉ đề cập đến một yếu tố stress thôi thì họ đúng, nhưng nhiều căng thẳng kéo dài có thể làm ảnh hưởng đến sự cân bằng hormone dẫn đến mụn.

Thường những ai có cuộc sống vui vẻ, viên mãn, ít lo toan da sẽ đẹp hơn những người lúc nào cũng lo lắng, bất an, không vui, mệt mỏi…

Chế độ ăn uống

Nguyên nhân gây mụn do thực phẩm cũng khác nhau ở từng người.Có người uống cà phê bị mụn. Có người ăn xoài, mít, sầu riêng bị mụn. Có người uống sữa/sữa chua bị mụn. Có người dùng nhiều đồ chiên xào bị mụn v.v…Nhìn chung, một chế độ ăn uống thiếu khoa học như nhiều đường, nhiều chất béo, lạm dụng chất kích thích có thể là nguyên nhân gây mụn.

Thiếu ngủ

Một giấc ngủ sâu là rất cần thiết để toàn bộ cơ thể nghỉ ngơi, đồng thời là giai đoạn để cơ thể giải độc, rất cần thiết cho sức khỏe. Vì vậy, thiếu ngủ hoặc thức quá khuya sẽ làm mất cân bằng hormone trong cơ thể dẫn tới tình trạng da của các nàng trở nên xuống cấp, gây mụn và bùng phát mụn mạnh mẽ.

Di truyền:

Đây là yếu tố không thể thay đổi được. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng nếu chỉ riêng yếu tố di truyền thôi thì chưa đủ để gây nên mụn mà cũng cần sự tác động của các yếu tố khác nữa.

Sự tích tụ độc tố trong cơ thể

Nếu bị mụn lâu, đã kiểm tra tất cả các nguyên nhân khác đều thấy bình thường, mà mụn vẫn bị hoài thì có khả năng các chị đang bị mụn do nguyên nhân chức năng gan, thận suy giảm. Hoạt động dạ dày không tốt, khi ruột và gan không thể lọc hết chất độc đến từ thực phẩm, lượng chất độc dư ra sẽ được bài tiết qua phổi và da.

Nguyên Nhân Gây Mụn Bên Ngoài

Vi Khuẩn

Môi trường ô nhiễm, bụi bẩn bám vào da mà không được làm sạch thì dễ dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông sinh mụn.

Ánh nắng

Ánh nắng mặt trời ngoài tia tử ngoại, vẫn có tia hồng ngoại. Khi tiếp xúc với da, tia hồng ngoại làm tăng nhiệt độ trên bề mặt da khiến da khô hơn. Khi da trở nên khô, tuyến dầu sẽ tiết ra nhiều hơn để giữ ẩm bề mặt và vô tình tạo điều kiện thuận lợi để làm bít tắc lỗ chân lông – hình thành mụn. 

Môi Trường, Khí Hậu

Môi trường ít bụi bẩn sẽ làm da đẹp hơn. Vào mùa hè nóng bức da đổ nhờn nên dễ mụn. Ngược lại khí hậu quá khô cũng khiến da bị mất nước, da không được cân bằng nên cũng là nguyên nhân gây mụn.

Mỹ Phẩm

Một số loại mỹ phẩm có thể làm cho tình trạng mụn của các nàng bùng phát nhanh chóng. Không có sản phẩm nào đảm bảo 100% không gây ra mụn, vì chúng có thể tốt với người này nhưng lại kích ứng với người khác. Sữa rửa mặt, kem dưỡng da, dầu dưỡng da, mặt nạ chăm sóc, kem chống nắng v.v… đều có thể là nguyên nhân gây mụn.

3. Các loại mụn và cách nhận biết

Mụn không viêm

Mụn đầu trắng và mụn đầu đen là 1 trong các loại mụn thường gặp nhất. Đây là thể nhẹ của mụn trứng cá, không gây đau, không viêm sưng nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách sẽ chuyển sang giai đoạn nặng hơn gây viêm.

Mụn đầu trắng thường gặp

Mụn đầu đen là tình trạng nhân mụn trên bề mặt da mở gặp phản ứng oxy nên chuyển sang màu đen. Còn mụn đầu trắng là nhân trứng cá đóng, lỗ chân lông bị bí hoàn toàn không bị oxy hóa nên có màu trắng. Vị trí xuất hiện nhiều nhất là ở mũi và 2 bên cánh mũi, trên trán.

Mụn đầu đen thường xuất hiện ở cánh mũi

Mụn viêm

Mụn bọc

Mụn bọc là thể nặng của mụn trứng cá, là loại mụn viêm, có kích thước lớn, thường có màu đỏ và sưng to, gây đau nhức rất khó chịu. Mụn bọc thường xuất hiện nhiều trên trán, 2 bên má và cằm.

Nguyên nhân gây mụn bọc chủ yếu do vi khuẩn P.acnes xâm nhập vào lỗ chân lông. Khi lỗ chân lông bị bít tắc do bã nhờn sẽ tạo điều kiện để vi khuẩn hoạt động mạnh gây viêm nhiễm và sinh mụn.

Ngoài ra, thói quen ăn uống không hợp lý, thường xuyên sờ tay lên mặt cũng là những nguyên nhân gây ra mụn bọc. Mụn bọc thường dễ để lại sẹo lõm, vết thâm nếu không được điều trị đúng cách.

Một số đối tượng dễ bị mụn bọc:

• Lứa tuổi dậy thì từ 14-20 tuổi.
• Phụ nữ mang thai; trước trong và sau chu kỳ kinh nguyệt.
• Những người thường xuyên căng thẳng stress.

Mụn đỏ

Mụn đỏ là mụn nổi thành từng nốt mẩn đỏ, gây đau và thường không chứa nhân, loại này rất dễ thành mụn mủ, mụn bọc, mụn nang nếu các nàng không điều trị đúng cách hoặc không vệ sinh sạch sẽ,… tạo điều kiện cho vi khuẩn P.acnes xâm nhập.

Tình trạng bít tắc và viêm lỗ chân lông nặng

Mụn nang

Mụn nang là dạng mụn nghiêm trọng nhất, bước tiến cuối cùng của các thể loại mụn. Mụn u nang rất lớn, hình thành theo từng ổ, chứa đầy đầy mủ sâu bên trong da nên khá mềm và nhìn giống những bóng nước. Ngoài vùng mặt, mụn nang còn có thể xuất hiện ở lưng, ngực.

Mụn nang trên vùng mặt

Mụn nang được nhận biết qua 1 số biểu hiện sau:

• Nổi thành từng cục to sưng đỏ, có thể chứa mủ hoặc không.
• Ban đầu chỉ sưng tấy, sau chuyển thành dạng nang cứng, chứa nhiều dịch.
• Bên trong chứa nhiều vi khuẩn, tế bào chết và dịch nhầy có mủ màu trắng

Mụn ẩn dưới da

Mụn ẩn cũng là 1 thể nhẹ của mụn trứng cá. Đây là loại mụn không viêm, không sưng, không gây đau nhưng lại có nhân nằm sâu trong nang lông nên rất khó điều trị triệt để và dễ tái phát nhiều lần.

Cách nhận biết mụn ẩn là những nốt mụn nhỏ li ti, mọc thành từng cụm và lan rộng trên bề mặt da khiến da sần sùi, thô ráp.

Vị trí xuất hiện mụn ẩn nhiều nhất là ở trên trán và dưới cằm.

Mụn ẩn xuất hiện do bít tắc lỗ chân lông trên trán

4. Vì sao phải chăm sóc da mụn?

Làm sạch da đúng cách giúp loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn ra khỏi lỗ chân lông. Khi da sạch và lỗ chân lông thông thoáng thì các lớp dưỡng da tiếp theo phát huy sẽ được hấp thụ triệt để, phát huy tác dụng tối đa và giảm thiểu tối đa sự hình thành mụn. Đặc biệt là khi da chúng ta đang bị mụn thì càng phải làm sạch da triệt để giúp lỗ chân lông thông thoáng. 

Một trong những lí do quan trọng nữa đó là dưỡng ẩm. Da thiếu ẩm hoặc mất cân bằng ẩm sẽ tiết nhiều dầu nhờn hơn để bù đắp độ ẩm mất đi. Chính lượng dầu nhờn này sẽ thu hút bụi bẩn và vi khuẩn cùng tế bào chết tích tụ khiến da bạn nổi mụn. Các khuẩn mụn sống trong dầu và khiến da mất ẩm, càng khiến da tạo phản ứng sản xuất nhiều dầu hơn. Vì thế mà khi không dưỡng ẩm, da đã mụn lại càng thêm mụn.

5. Chăm sóc da mụn đúng và hiệu quả

5 bước cơ bản để chăm sóc da mụn

Bước 1: Tẩy trang

Tẩy trang là bước ”trên cả quan trọng”. Kể cả khi các nàng có hay không make up thì cũng không được phép bỏ qua bước tẩy trang đặc biệt khi chúng ta đang gặp tình trạng mụn. Vì nước tẩy trang không chỉ sinh ra để làm sạch mỗi lớp trang điểm, chúng còn có tác dụng cuốn trôi những cặn bẩn trên bề mặt da.

Tẩy trang là bước quan trọng

Khi các nàng sở hữu làn da có nhiều dầu và mụn thì bạn không nên sử dụng tẩy trang dạng dầu vì trang quá trình tẩy nếu bạn không nhũ hóa hết lượng dầu tẩy trang trên sẽ thì sẽ gây bít tắc lỗ chân lông, làm cho tình trạng mụn của bạn ngày càng nghiêm trọng và còn gây thêm rất nhiều mụn ẩn.

Sau khi tẩy trang thì cần để da nghỉ ngơi khoảng 3 phút rồi bắt đầu các bước làm sạch tiếp theo.

Bước 2: Làm sạch bằng sữa rửa mặt 

Sau bước tẩy trang để đảm bảo làm sạch da hoàn toàn các nàng cần rửa mặt bằng sữa rửa mặt chuyên dụng phù hợp với loại da mụn. Các nàng cần rửa mặt cùng sữa rửa mặt 2 lần: 1 lần buổi sáng và 1 lần buổi tối.

Đối với các bạn có da dầu, sữa rửa mặt tạo bọt sẽ là một lựa chọn hợp lý vì sản phẩm này giúp hòa tan được lượng dầu thừa trên mặt hiệu quả, tránh để dầu tích tụ trong nang lông và gây mụn. Tuy nhiên, cần lưu ý không nên tạo bọt quá nhiều và rửa mặt trong thời gian quá lâu vì sẽ làm tước đi lớp dầu tự nhiên trên da. Điều này có thể khiến da khô căn, từ đó dẫn đến tình trạng da tiết lượng dầu gấp nhiều lần hơn để bổ sung cho lượng dầu đã mất đi. Thời gian lý tưởng cho quá trình này là 30 giây đến 1 phút. 

Với nàng nào bị tình trạng mụn ẩn và mụn đầu đen có thể sử dụng máy rửa mặt hoặc miếng silicon rửa mặt. Trong các bước skincare cho da mụn, rửa mặt là bước quan trọng và không thể thiếu nhất. Sau khi rửa mặt, hãy để làn da nghỉ ngơi thêm 2 phút trước khi thực hiện các bước tiếp theo.

Bước 3: Toner

Sản phẩm toner sẽ là bước must-have sau công cuộc làm sạch. Sau 2 bước làm sạch ở trên thì da nàng hẳn là đã quá sạch và khô. Do đó, toner được sinh ra để cân bằng lại độ pH, độ ẩm của da.

Thời gian sử dụng toner trên da hợp lý để đủ thấm sâu vào da là 15 phút. Bạn cần giữ ở mức này, có thể dừng thêm vài phút để da được quay về trạng thái ổn định trước khi bước sang các bước chuyên sâu kế tiếp.

Cách thoa như sau: chỉ cần lấy ra lòng bàn tay bạn một lượng vừa đủ (khoảng chục giọt toner) rồi dùng bông tẩy trang để thấm ướt và chấm nhẹ lên da. Sau đó vỗ nhẹ để da được hấp thu dưỡng chất tốt hơn. 

Bước 4: Serum đặc trị

Nhằm giảm thiểu tình trạng mụn cũng như ngăn chặn mụn lây lan sang vùng khác, chúng ta có thể sử dụng serum hoặc thuốc chấm mụn. 

Serum không phải là một sản phẩm bắt buộc nhưng chắc chắn các nàng sẽ nhận ra những thay đổi tích cực trên da nếu sử dụng serum đúng cách. Đây có thể là các sản phẩm đặc trị, có độ thẩm thấu cao hoặc đơn giản là có chứa các loại vitamin có lợi cho da.

Tình trạng mụn có thể giảm bớt nhờ lựa chọn serum phù hợp cho da

Nhất là khi chọn serum trị mụn, các nàng có thể tham khảo những thành phần tốt hỗ trợ da mụn an toàn: rau má, trà xanh, hoa cúc, AHA, BHA….nhưng lưu ý chọn phù hợp và nhớ xem kỹ nồng độ các thành phần axit nếu da bạn thuộc tuýp quá nhạy cảm nhé!

Với các nàng da mụn, vết thâm là 1 vấn đề nan giải, serum Vitamin C sẽ là một lựa chọn vô cùng đáng cân nhắc. Vitamin C là một trong những chất chống oxy hóa mạnh nhất. Nó có tác dụng chống viêm, chống lão hóa, giảm thâm nám và giảm kích thích từ môi trường bên ngoài cực hiệu quả.

Cách sử dụng serum đơn giản nhất là bạn hãy chấm 2 – 3 giọt serum ra lòng bàn tay và tiến hành thoa đều lên da mặt. Quá trình này được thực hiện sau khi toner đã khô hoàn toàn.

Bước 5: Kem dưỡng ẩm

Các nàng đừng nghĩ da mình đang bị mụn sợ bí da mà bỏ qua bước dưỡng ẩm. Đây là một quan niệm rất sai lầm. Sử dụng kem dưỡng ẩm là việc rất cần thiết cho những nàng da dầu. Bởi lẽ, một làn da thiếu ẩm sẽ càng tiết nhiều dầu nhằm nhiệm vụ cân bằng độ ẩm cho da. Vì vậy, các cô nàng nên lựa chọn kem dưỡng phù hợp với làn da để da được mịn màng, tươi trẻ nhé.

Đừng quên thoa kem dưỡn ẩm kể cả khi da gặp các vấn đề về mụn

Với các nàng đang gặp tình trạng mụn trên da, nên sử dụng gel dưỡng hoặc sữa dưỡng thay vì kem dưỡng có kết cấu đậm đặc gây bít tắc lỗ chân lông. Bạn chỉ cần chấm 5 điểm cho mặt và 3 điểm cho cổ rồi thoa đều. Thế là xong!

Các bước skincare cho da mụn nâng cao

Tẩy da chết 2 – 3 lần 1 tuần

Những tế bào da chết trên bề mặt da khiến làn da trở nên sần sùi, thô ráp – những tế bào da chết này cần được lấy đi 2-3 lần/ 1 tuần để những tế bào mới được sản sinh. Hiện nay có 2 loại tẩy da chết đó là tẩy da chết hóa học và tẩy da chết cơ học.

Tuy nhiên, đối với các nàng da mụn, nên lựa chọn các sản phẩm dạng tẩy da chết cơ học dạng gel thay vì scrub để tránh da bị chà xát quá mạnh. Tẩy da chết hóa học là tẩy da chết có những thành phần như AHA, BHA giúp thanh tẩy những tế bào chết nằm sâu dưới bề mặt da. Một tuần chỉ nên tẩy da chết 2-3 lần để không làm da mặt bị mỏng đi hoặc kích ứng.

Xông hơi

Một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra mụn trên mặt là do tình trạng bụi bẩn và bã nhờn bít tắc các lỗ chân lông. Việc rửa mặt chỉ giúp các nàng làm sạch bề mặt da chứ không thể nào lấy đi các vi khuẩn ở sâu bên trong nang lông.

Xông hơi giúp thư giãn

Đắp mặt nạ bổ sung dưỡng chất cho da

Do đó, xông hơi là 1 phương pháp rất thích hợp và đơn giản để các nàng làm sạch lỗ chân lông. Đồng thời, xông hơi cũng kích thích sự tuần hoàn máu dưới da và sản sinh collagen để làn da có phần tươi trẻ hơn.

Bạn có thể xông hơi chỉ bằng nước sạch hoặc kết hợp với một vài loại thảo dược như lá chanh, bưởi, sả, hương nhu,… Nên tiến hành xông hơi vào buổi tối sau khi tẩy trang và rửa mặt vì như vậy sẽ giúp bạn thư giãn, có một giấc ngủ sâu và ngon hơn

Đắp mặt nạ cho da

Đắp mặt nạ dưỡng ẩm cho da mặt cũng là một trong các bước chăm sóc da chuyên nghiệp từ lâu đã được áp dụng nhiều trong các spa làm đẹp. Đắp mặt nạ giúp da lão hoá chậm hơn, đàn hồi cao, xoá nếp nhăn, mịn màng hơn,… mà những sản phẩm dưỡng da hàng ngày không cung cấp đủ.

Các nàng nên đắp mặt nạ sau bước tẩy tế bào chết, rửa sạch mặt và massage nhẹ nhàng. Chỉ nên đắp mặt nạ 2 – 3 lần/ tuần.

Đắp mặt nạ bổ sung dưỡng chất cho da

Khi da đang gặp tình trạng mụn, các nàng không nên sử dụng các loại mặt nạ tự chế từ thiên nhiên mà thay vào đó hãy sử dụng các loại mặt nạ đất sét để làm sạch sâu kiểm soát lượng dầu nhé hoặc hạn có thể dùng lotion mask cấp nước tức thời do làn da.

Cách chăm sóc da mụn chuyên biệt

Đối với da mụn không viêm

Việc cần làm đầu tiên và trên hết là đừng chạm tay vào các mụn này. Chất nhờn và bụi bẩn trên tay bạn chứa rất nhiều các loại vi khuẩn, và khi các vi khuẩn này tiếp xúc với mụn đầu đen thì tình trạng có thể trở nên tồi tệ hơn. Hãy giặt vỏ gối thường xuyên để bảo đảm là không bị dính lại các tế bào da chết trên vỏ gối.

Các loại mụn không viêm

Đối với da mụn viêm

Hãy tiếp tục duy trì quy trình làm sạch da thích hợp với các nàng, nhưng đừng rửa mặt quá thường xuyên. Việc rửa mặt quá nhiều có thể lấy mất những chất nhờn tự nhiên trên da các nàng, khiến cho tình trạng mụn đỏ trở nên tệ hơn. Đôi lúc, phương pháp trị mụn đơn giản nhất lại là cách tốt nhất.

Nhớ đừng nặn các mụn này nhé! Các nàng có thể rất muốn làm điều này, nhưng việc nặn mụn sẽ tạo ra các vết sẹo và khiến tình trạng viêm trở nên nặng hơn. Việc liên tục chạm tay vào mụn có thể gây thương tổn cho da, và khiến cho da trở nên xấu đi.

Các loại mụn viêm

Thay vào đó, hãy giữ cho da mặt sạch sẽ, bằng cách sử dụng sữa rửa mặt phù hợp 2 lần mỗi ngày. Việc sử dụng khăn lau mặt có thể gây trầy xước vết mụn, nên thay vào đó bạn hãy dùng đầu ngón tay.

Mụn nang, mụn u là loại mụn đặc biệt khó trị. Đây là một dạng mụn khác mà các nàng nên tìm đến bác sĩ da liễu để điều trị.

6. Mẹo hay khi chăm sóc da mụn

• Không cậy hoặc nặn mụn
• Nhẹ nhàng với làn da: không dùng các sản phẩm có nồng độ acid quá cao, độ tẩy rửa mạnh như các phương pháp tẩy tế bào chết vật lý
• Kiểm tra kỹ thành phần trong các sản phẩm chăm sóc da, tránh các sản phẩm chứa hương liệu, chứa cồn…
• Thường xuyên vệ sinh đồ dùng tiếp xúc trực tiếp với làn da
• Giữ nước hoặc cung cấp đủ nước cho làn da (da thiếu nước sẽ tiết dầu, da đổ nhiều dầu là nguyên nhân chủ yếu gây mụn)
• Nên thăm khám ở các trung tâm da liễu uy tín nếu da có dấu hiệu bị tổn thương nặng do mụn.
• Chế độ ăn uống khoa học: Để cách chăm sóc da mụn và thâm đạt kết quả tốt bạn nên kết hợp ăn nhiều rau củ quả. Vì chúng có chứa nhiều loại vitamin không chỉ tốt cho sức khỏe, mà còn tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa mụn quay trở lại.